بررسی علل شکست تغذیه انحصاری با شیر مادر در ۶ ماه اول زندگی شیرخواران در مراجعین به مراکز بهداشتی – درمانی شهری خرم آباد درسال ۱۳۸۵

مقدمه: شواهد زیادی از فوائد شیر مادر برای سلامت نوزاد و مادر وجود دارد. در بعضی مناطق جهان میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر در 6 ماه اول زندگی شیرخوار کاهش یافته است. همچنین مهمترین فاکتورهای مربوط با کاهش میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر در 6 ماه اول زندگی عوامل اقتصادی - اجتماعی مانند سن مادر، وضعیت اشتغال مادر، سطح سواد مادرو فاصله بین شیرخوار از فرزند قبلی وبعدی است. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع مقطعی – توصیفی تحلیلی بود. جامعه مورد مطالعه مادران دارای کودک 6 ماهه تا یکساله بودند. حجم نمونه 340 نفر بود. متغیرها شامل سن، شغل مادر، رتبه زایمان، جنس کودک،نوع زایمان تحصیلات مادر، علت تغذیه غیر انحصاری،فاصله سنی کودک فعلی با قبلی، وضعیت تغذیه انحصاری با شیر مادرو مدت تغذیه انحصاری به ماه بود. داده ها پس از جمع آوری با نرم افزار spss جهت آنالیز آماری قرار گرفت. در این تحقیق همچنین از آزمون های مانند آزمون کای- دو، آزمون دقیق فیشر، آزمون من ویتنی، آزمون کروسکال والیس و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته ها: از 340 نمونه، 151 نفر زایمان به طریق سزازین داشتند. تعداد مادران شاغل 57 نفر و تعداد مادران خانه دار 283 نفر بودند.از 340 بچه 185 نفر پسر و 155 نفر دختر بودند که 10 نفر دو قلو بودند. میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر در 6 ماه اول زندگی 1/79% بدست آمد. 9/20% شکست در تغذیه انحصاری داشتند. از میان 268 شیرخوار که تغذیه انحصاری داشتند 144 نفر پسر و 124 نفر دختر بودند. تعداد مادرانی که تحصیلات دانشگاهی داشتند 53 نفر بودند و تعداد مادرانی که تحصیلات متوسطه داشتند 145 نفر و مادرانی که بیسواد یا کم سواد بودند 142 نفر بودند. علل شکست تغذیه انحصاری عبارتند از: افت در منحنی رشد، شاغل بودن، چند قلویی و سایر علل بود. بین شغل مادر، سواد مادر، زایمان به روش سزارین و شکست تغذیه انحصاری با شیر مادر در 6 ماه اول زندگی ارتباط معنی داری وجود داشت. دلیل اصلی برای شکست تغذیه انحصاری با شیر مادر کاهش رشد فرزندان گزارش شده بود. بحث و نتیجه گیری: براساس یافته های بدست آمده میزان شکست تغذیه انحصاری با شیر مادر در 6 ماه اول زندگی شیرخواردر شهر خرم آباد 9/20% بود. بنابراین ما پیشنهاد میکنیم مادران شاغل حداقل 6 ماه مرخصی زایمان جهت تغذیه انحصاری بنابه توصیه سازمان بهداشت جهانی داشته باشند، محل مناسبی برای شیردهی کودکان درمحل کار فراهم شود یا ساعت کاری کاهش یابد. مادران باید با جدول رشد نرمال بچه ها وعلل کاهش رشد آنها بیشتر آشنا باشند، همچنین با یدبه مادران در مورد فوائد شیرمادر در طی حاملگی، زایمان و در مراکز بهداشتی درمانی آموزش داده شود.